ការត្រួតត្រា​របស់​បារាំង

ដំណាក់ទី១
បារាំង បាន​ប្រកាន់យក "វីធីត្រជាក់" ក្នុង​ការត្រួតត្រា​កម្ពុជា​ អស់​ពេល​ដ៏​យូរ​។ ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ ១៨៦៣​មក ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ បាន​ចុះ​ព្រះហស្តលេខា​លើ​លើ​ក្រឹត្យ ឬ​សេចក្ដីប្រកាស​ជាច្រើន ដែល​សុទ្ធតែ​ផ្ដល់​ចំណេញ​ដល់​បារាំង​ទាំងអស់​។ ឃើញ​យ៉ាង​នេះ ព្រះមហាក្សត្រ​បាន​ឱ្យ​មនុស្ស​ជំនិត​របស់​ព្រះអង្គ​បង្ក​ការបះបោរ​ដើម្បី​ការពារ​ព្រះមហាក្សត្រ​។
ដំណាក់ទី២
នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ទី ១៧ មិថុនា ១៨៨៤ ទេសាភិបាល​បារាំង​ម្នាក់​ឈ្មោះ​តុម សុន បាន​បញ្ជា​ទាហាន​មួយ​ក្រុម និង​កប៉ាល់ចម្បាំង​ឈ្មោះ "អាឡូអែត" ឡោមព័ទ្ធ​ព្រះរាជវាំង ហើយ​គំរាមកំហែង​ព្រះបាទនរោត្ដម​ឱ្យ​ចុះ​ព្រះហស្តលេខា​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​មួយ ​ដែល​មាន​មាត្រា​ខ្លះៗ ដូចជា​៖
* ចៅហ្វាយខេត្ត​ទាំងអស់​ត្រូវ​នៅ​ក្រោម​ការត្រួតត្រា​របស់​ទេសាភិបាល​បារាំង​។
* ខេត្ត​ដែល​ពីមុន​មក​មាន​ចំនួន ៥៧ ត្រូវ​បង្រួម​មក​ត្រឹម ៥០ ហើយ​មាន​ចែក​ជា​ស្រុក និង​ឃុំ​។
* មហាក្សត្រ និង​រាជវង្ស ទទួល​ប្រាក់ខែ អំពី​រដ្ឋបាល​បារាំង​។
* ពន្ធ​ទាំងអស់ ត្រូវ​ធ្លាក់​ក្នុង​អំណាច​បារាំង​។
* រាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការត្រួតត្រា​របស់​ទេសាភិបាល​ជាន់ខ្ពស់​របស់​បារាំង​។ ទេសាភិបាល​ជា​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​រាជធានី ដែល​មាន​សមាសភាព ១២​រូប ក្នុង​នោះ​ជនជាតិ​បារាំង ៦​រូប ខ្មែរ ៣​រូប និង​យួន ៣​រូប​។
មកដល់​ឆ្នាំ ១៨៨៧ បារាំង​ទាមទារ​ឱ្យ​ព្រះមហាក្សត្រ​ចុះ​ព្រះហស្តលេខា​លើ​រាជក្រឹត្យ​មួយ​ មានន័យថា ព្រះមហាក្សត្រ​សោយរាជ្យ ប៉ុន្តែ​មិន​ត្រួតត្រា​ទេ​។
ដំណាក់ទី៣
នៅ​ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៨៨៧ បារាំង​បាន​បញ្ចូល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទៅ​ក្នុង​សហភាព​ឥណ្ឌូចិន​បារាំង​មានន័យថា កម្ពុជា ជា​ដែនដី​មួយ​ចំណែក​របស់​បារាំង គឺជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​ផ្គត់ផ្គង់​ផលិតផល​កសិកម្ម និង​វត្ថុធាតុដើម​សម្រាប់​ប្រទេស​បារាំង​ ។ សន្ធិសញ្ញា​បារាំង-សៀម​នា​ឆ្នាំ ១៩០៤ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​បាត់បង់​ដែនដី​ម្លូព្រៃ ទន្លេរពៅ និង ព្រះវិហារ​។ ប៉ុន្តែ​សន្ធិសញ្ញា​ឆ្នាំ ១៩០៧ គឺ​ក្នុង​រាជ្យ​ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ (១៩០៤-១៩២៧) ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ទទួល​ខេត្តបាត់ដំបង និង​សៀមរាប​មកវិញ​។

No comments: